Janusz Tazbir, "Pokuszenie historyczne. Ze świata szabel i kontuszy" Oficyna Wydawnicza Stopka, Łomża 2011, s. 294

„Pokuszenie historyczne” Janusza Tazbira to książka dla wszystkich tych, którzy chcą poznać historię naprawdę niebanalną i niecodzienną. Dobrze napisane, pokazujące wydarzenia znane i nieznane z całkowicie nowej strony eseje powinny zapewnić intelektualną rozrywkę każdemu, kto po nie sięgnie. Zdecydowanie warte tej chwili wytężonej uwagi i koncentracji, jakiej potrzeba, by w pełni zrozumieć i nacieszyć się tym fascynującym dziełem. 

Jest to bowiem zbiór esejów poświęconych historii Polski w jak najszerszym tego słowa znaczeniu. Począwszy od opisu szlacheckich obyczajów, religii, polskich elit czy powstań, na rozważaniach o znaczeniu „Kamieni na szaniec” skończywszy. Tazbir w krótkich acz treściwych literackich szkicach przedstawia niespotykane gdzie indziej wydarzenia i przeciera nowe ścieżki interpretacji znanych już faktów, pokazując, że historia, którą znamy, niewiele ma wspólnego z tym, co się naprawdę wydarzyło. „Pokuszenie…” to zbiór ciekawostek i komentarzy  historycznych  i literackich  będących  dla czytelnika rozrywką wybitnie intelektualną.

 Wiele się tu mówi o książkach, literaturze i jej roli w kształtowaniu historii oraz jej postrzegania przez szerokie rzesze ludności.